Είναι η Αφρική το next best thing στο lifestyle; Οι ντόπιοι δημιουργοί, οι διανοούμενοι και οι ονειροπόλοι της Μαύρης Ηπείρου το πιστεύουν με πάθος.
Κέιπ Τάουν: Η πρωτεύουσα του Design
Εδώ και χρόνια η Νότια Αφρική δονείται στο ρυθμό του Design με μοτίβα και μορφές που σοκάρουν και εξάπτουν τη δυτική φαντασία. Δεν είναι μόνο τα ονόματα των καταξιωμένων πια εικαστικών και designers, όπως ο γλύπτης Friday Jibu και ο Haldane Martin, που έχουν βοηθήσει να ακουστεί η χώρα σε όλο τον κόσμο. Πρωτοβουλίες όπως της εταιρείας ZenZulu συμβάλλουν σημαντικά με τη δημιουργία εργαστηρίων στη χώρα και τη γειτονική Ζιμπάμπουε όπου άνεργες γυναίκες μαθαίνουν πώς να υφαίνουν τα νέα σχέδια που πρωταγωνιστούν στις γκαλερί της Στοκχόλμης, της Νέας Υόρκης και του Τόκιο.
Η συνεισφορά της χώρας στο design δεν θα μπορούσε να μείνει απαρατήρητη, με φυσικό επακόλουθο τη διάκριση του Κέιπ Τάουν ως Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Design για το 2014. Οι δραστηριότητες έχουν ήδη ξεκινήσει με ένα συμβολικό event, κατά τη διάρκεια του οποίου ο ιστορικός Πύργος του Ρολογιού V&A βάφτηκε κίτρινος, το χρώμα που χαρακτηρίζει την πρωτεύουσα του Design. Εκεί η δήμαρχος, Patricia de Lille, δήλωσε πως το design αποτελεί όχημα για την εξέλιξη των ανθρώπων, της κοινωνίας και της πόλης. Πράγματι, η χώρα έχει ξεπεράσει την παλιά αντίληψη της προώθησης μiας καθαρόαιμης αφρικάνικης αισθητικής και αναζητά τα κοινά σημεία της με την Ευρώπη. Απόδειξη η έκθεση Totemism: Memphis meets Africa υπό την επιμέλεια της ειδικής επί των τάσεων Li Edelkoort στη φετινή Design Indaba Expo. Η έκθεση που συγχώνευσε τα στοιχεία του πιο διάσημου ιταλικού κινήματος των '80s με το αφρικανικό στυλ στις δημιουργίες των Νοτιοαφρικανών σχεδιαστών υποστηρίζει ένα νέο είδος παγκοσμιοποίησης και πολιτισμικής προσέγγισης. «Το γεγονός ότι οι πολιτισμοί παραμένουν απομακρυσμένοι σε συνδυασμό με την εκρηκτική κατάσταση στην οικονομία επικαιροποιεί μια συμβολική τάση που μέσα από κοινές αντιλήψεις φέρνει κοντά τους ανθρώπους και τους κάνει να νιώσουν ότι βρίσκονται ασφαλείς στο σπίτι», λέει η Edelkoort. Όπως συμπληρώνει, τα σημεία που το αφρικανικό design συναντά το Memphis είναι πολλά. Κυρίαρχα είναι το ενδιαφέρον για τα εκρηκτικά χρώματα, το τοτεμικό ύφος των συσσωρευμένων υλικών όπως στην «Carlton Cabinet» του Ettore Sottsass και το φετιχιστικό vibe όπως τα βάζα του Alessandro Mendini.
Από το Μιλάνο στο... διάστημα
Όταν το design πολυκατάστημα La Rinascente στο Μιλάνο ντύνεται με τα χρώματα των φυλών της Αφρικής στο πλαίσιο της Εβδομάδας Design, το γεγονός ότι η Μαύρη Ήπειρος είναι το next best thing επιβεβαιώνεται. Το αφιέρωμα «Afrofuture» έλαβε χώρα πρόσφατα στο La Rinascente και έδωσε έμφαση στην τεχνολογία, τις νέες ιδέες πέρα από τη φαντασία και τη μανία για το διάστημα. Σκοπός του, να αλλάξει τις πεποιθήσεις για την παραδοσιακή Αφρική επιστρατεύοντας τη χρήση πολυμέσων, τη διοργάνωση events, συμμετοχικών εργαστηρίων και performance αφροφουτουριστικής κουλτούρας. Με αφορμή τα εργαστήρια στη Νότια Αφρική, τη «Silicon Savannah» της Κένυα, οι διοργανωτές και οι καλεσμένοι συζήτησαν για τις συνεργασίες πολυτεχνιτών, συγγραφέων, μουσικών, φωτογράφων, προγραμματιστών, πολιτιστικών σχολιαστών και εικονογράφων που σηματοδοτούν το μέλλον της Αφρικής. Με την πρώτη ματιά στις διηγηματικές βιτρίνες που έφτιαξαν στο La Rinascebte οι συγγραφείς Jungle Jim και Emily Forgot ακολουθώντας τις τεχνικές του κόμικς, ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται πως πρόκειται για κάτι ολοκαίνουργο. Μπαίνοντας μέσα δικαιώνεται με το εργαστήριο «Galactic Zone Sweatshop» όπου το κοινό φιλοτέχνησε το δικό του πειραματικό περιοδικό. Το αφιέρωμα περιελάμβανε προβολές, όπως το ντοκιμαντέρ «Afronauts» της βραβευμένης Cristina de Middel για την αποτυχημένη προσπάθεια της Ζάμπια να ξεκινήσει διαστημικό πρόγραμμα το 1964, και εργαστήρια ξυλογλυπτικής και μουσικής που συνδυάζουν παράδοση με ήχους από iPhones!
Όπως δηλώνει η Beatrice Galilee που είχε την επιμέλεια της έκθεσης, «στην Afrofuture φανταστήκαμε μια αφρικανική ένωση που θα είναι η πιο ισχυρή οικονομική ζώνη του πλανήτη, ταξίδια DIY στο διάστημα, τηλεοπτικά προγράμματα από μια Κινεζοαφρικανική πολιτεία και μουσική από φουτουριστικά όργανα. Ένα σύγχρονο αφρικανικό pulp fiction».
West goes Africa
Ο άγριος εξωτισμός της Μαύρης Ηπείρου δεν αφήνει αδιάφορους τους σχεδιαστές της Δύσης, που αποτυπώνουν αφρικανικά μοτίβα στις δημιουργίες της φετινής σεζόν. Η αναβίωση των εθίμων και η αφήγηση ιστοριών τροφοδοτούν τη φαντασία για το σχεδιασμό αντικειμένων που φτιάχνονται με φυσικά υλικά, τοπικό μαλλί, πηλό ή χόρτο, όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στα καλάθια «Bask» του Sebastian Herkner για τη Moroso. Στα καθίσματα Fedro της Dedon από τη Lorenza Bozzoli οι επιφάνειες κοσμούνται με άγρια μοτίβα, δυνατότερα χρώματα και ευγενείς ίνες. Πλούσια μαξιλάρια, υφαντές-πλεκτές κουβέρτες και κιλίμια λειτουργούν σαν αντικείμενα τέχνης στο δάπεδο και προσφέρουν άλλον αέρα στα χαλιά. Οι επιρροές από το νομαδικό τρόπο ζωής κάνουν τα αντικείμενα ανάλαφρα, φορητά, πτυσσόμενα και εύκολα στη μετακίνηση. Παράδειγμα, η συλλογή «Objets Nomades» του οίκου Louis Vuitton, που δημιουργήθηκε από σχεδιαστές όπως οι αδελφοί Campana, το Atelier Oï, η Patricia Urquiola και το στούντιο Nendo και αποτελείται από πτυσσόμενα έπιπλα και ταξιδιωτικά αξεσουάρ. Πηγή έμπνευσης ήταν οι αυθεντικές πολυτελείς παραγγελίες που εκτελούσαν οι Vuitton το 19ο αιώνα, όταν το μπαούλο γινόταν στρώμα για το ταξίδι ή περιελάμβανε πτυσσόμενο γραφείο και χώρο για γραφομηχανή. Αισθητική vintage safari!
